Η κλινική σημασία του όρου “διαταραχή κατοικίας” είναι εκείνη της δυσανεξίας για το σπίτι που ζει κανείς και ταυτόχρονα της κατάρρευσης της κατάστασης οικειότητας σ΄αυτό. Συναντάται κυρίως σε διαταραχές προσωπικότητας του σχιζοφρενικού φάσματος και σε οριακές καταστάσεις[1]. Ως λογοτέχνης ο Κάφκα περιγράφει καλύτερα και από έναν ψυχαναλυτή τον εσωτερικό του κόσμο, την επίφοβη και αγχωτική κατάσταση που βιώνει. Αποτυπώνεται στον τρόπο που ζει και χτίζει τη φωλιά του το πλάσμα. Ο τρόπος που σκέφτεται, ο τρόπος που Είναι στον κόσμο, το κατοικείν του, εμφανίζεται στο κτίζειν του, για να θυμηθούμε το συσχετισμό που πραγματοποιεί ο Heidegger[2].
Στη μελέτη αυτή η κατοικία εννοείται τόσο κυριολεκτικά, ως το σπίτι που διαμένει κανείς όσο και ως κατάσταση ύπαρξης στον κόσμο. Η διαταραχή κατοικίας λοιπόν, αποτελεί μια διαταραχή του Είναι στον κόσμο, ένας αναυθεντικός τρόπος ύπαρξης που αποτυπώνεται στο Κτίσμα του πλάσματος.
Το Κτίσμα ως κατοικία αναιρεί τις έννοιες της οικείωσης, της ασφάλειας και της φιλοξενίας με τις οποίες είναι συνυφασμένη η λειτουργία μιας κατοικίας. Αντί της αίσθησης οικειότητας που αναδύεται από την γαλήνια εμπλοκή με τα πράγματα και τους άλλους, ο χώρος του κτίσματος δημιουργεί ανασφάλεια. Είναι εκείνο που αντί-κειται, που αντι-τίθεται, που εγείρει αντι-στάσεις, αμφιβολίες και προβληματισμούς. Αντί της φιλοξενίας και της υποδοχής το κτίσμα απαγορεύει την είσοδο άλλων στο εσωτερικό του. Ο ιδιοκτήτης του δηλώνει χαρακτηριστικά: “εγώ το έχτισα για λογαριασμό μου και όχι για επισκέψεις”. Πολύ περισσότερο όμως, στην πορεία του διηγήματος το Κτίσμα αρνείται τη φιλοξενία και στον ίδιο τον κάτοικό του.
Είναι απερίγραπτα δαιδαλώδες, όπως και οι συνειρμοί του ιδιοκτήτη του, αφιλόξενο και απρόσιτο, όπως ο ίδιος, με μια απόλυτη εσωτερικότητα, όπως το πλάσμα που χαρακτηρίζεται από μια μοναδική εσωστρέφεια και ενδοσκόπηση. Ευάλωτο και κυρίως σιωπηλό όπως τον ιδιοκτήτη του που αποστρέφεται τους θορύβους και την ίδια την ομιλία. Το κατασκευαστικό σχέδιο του κτίσματος θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια χαρτογράφιση της εσωτερικής κατάστασης του πλάσματος.
[1] L.Binswanger- L.A.Sass- Γ. Βασιλάκος, Παθογραφίες, Εντροπία, Αθήνα, 2001. σελ.124.
[2] M. Heidegger, Bauen Wohnen Denken(1951)
Στη μελέτη αυτή η κατοικία εννοείται τόσο κυριολεκτικά, ως το σπίτι που διαμένει κανείς όσο και ως κατάσταση ύπαρξης στον κόσμο. Η διαταραχή κατοικίας λοιπόν, αποτελεί μια διαταραχή του Είναι στον κόσμο, ένας αναυθεντικός τρόπος ύπαρξης που αποτυπώνεται στο Κτίσμα του πλάσματος.
Το Κτίσμα ως κατοικία αναιρεί τις έννοιες της οικείωσης, της ασφάλειας και της φιλοξενίας με τις οποίες είναι συνυφασμένη η λειτουργία μιας κατοικίας. Αντί της αίσθησης οικειότητας που αναδύεται από την γαλήνια εμπλοκή με τα πράγματα και τους άλλους, ο χώρος του κτίσματος δημιουργεί ανασφάλεια. Είναι εκείνο που αντί-κειται, που αντι-τίθεται, που εγείρει αντι-στάσεις, αμφιβολίες και προβληματισμούς. Αντί της φιλοξενίας και της υποδοχής το κτίσμα απαγορεύει την είσοδο άλλων στο εσωτερικό του. Ο ιδιοκτήτης του δηλώνει χαρακτηριστικά: “εγώ το έχτισα για λογαριασμό μου και όχι για επισκέψεις”. Πολύ περισσότερο όμως, στην πορεία του διηγήματος το Κτίσμα αρνείται τη φιλοξενία και στον ίδιο τον κάτοικό του.
Είναι απερίγραπτα δαιδαλώδες, όπως και οι συνειρμοί του ιδιοκτήτη του, αφιλόξενο και απρόσιτο, όπως ο ίδιος, με μια απόλυτη εσωτερικότητα, όπως το πλάσμα που χαρακτηρίζεται από μια μοναδική εσωστρέφεια και ενδοσκόπηση. Ευάλωτο και κυρίως σιωπηλό όπως τον ιδιοκτήτη του που αποστρέφεται τους θορύβους και την ίδια την ομιλία. Το κατασκευαστικό σχέδιο του κτίσματος θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια χαρτογράφιση της εσωτερικής κατάστασης του πλάσματος.
[1] L.Binswanger- L.A.Sass- Γ. Βασιλάκος, Παθογραφίες, Εντροπία, Αθήνα, 2001. σελ.124.
[2] M. Heidegger, Bauen Wohnen Denken(1951)
No comments:
Post a Comment